Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler
  1. Anasayfa
  2. Canlılarda Enerji Dönüşümleri

Fotosentez Hızını Etkileyen Faktörler

0

Fotosentez hızını; ışık şiddeti, ışığın dalga boyu, sıcaklık, CO2 yoğunluğu ve klorofil miktarı gibi faktörler etkiler. Bu faktörlerden birinin yetersiz olması fotosentezin yavaşlamasına ya da durmasına neden olur. Fotosentez hızını, miktarı en düşük olan faktör belirler. Buna minimum kuralı denir.

Klorofil Miktarı

Fotosentez hızını etkileyen diğer faktörler ideal seviyelerdeyse klorofil miktarı arttıkça fotosentez hızı artar. Yaprak genişliği çok olan bitkilerde kloroplast sayısı çok olacağı için klorofil miktarı da çok olur, dolayısıyla fotosentez hızı da artar.

Işık Şiddeti

Fotosentez olayı için ışık gereklidir. Bu yüzden ışık şiddetinin artışı fotosentez hızını da artırır ancak ışık şiddetinin sürekli artışı, fotosentezi belirli bir seviyeye kadar hızlandırır. Daha sonra fotosentez sabit bir hızla gerçekleşmeye devam eder çünkü minimum kuralına göre, fotosentez hızına etki eden diğer faktörlerin miktarının sabit olması fotosentez hızını sınırlandırır.

CO2 Yoğunluğu

CO2, fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimelerinin başlaması için gerekli olan bir bileşiktir. CO2 miktarı arttığında fotosentez hızı belirli bir değere kadar artar. Sonra sabit kalır çünkü minimum kuralı gereği fotosentez hızına etki eden diğer faktörler fotosentezi sınırlandırır.

Havadaki CO2 yoğunluğu belirli bir sınırın altına düşerse bitki CO2 bağlayamadığı için fotosentez durur. Örneğin kireç suyu, KOH (potasyum hidroksit) veya Ba(OH)2 (Baryum hidroksit) gibi maddeler karbondioksit tutucu maddelerdir. Bu maddeler bitkinin fotosentez yaptığı ortama konulursa ortamdaki karbondioksiti tutarak bitkinin kullanmasını engeller. Bu durumda bitki fotosentez yapamaz.

Sıcaklık Fotosentez reaksiyonlarında enzimler kullanılır. Sıcaklık değişimleri enzimlerin çalışmasını etkileyeceği için fotosentez tepkimelerinin hızını da etkiler. Enzimlerin en iyi görev yaptığı sıcaklık değerine optimum sıcaklık denir. Optimum sıcaklığa kadar olan sıcaklık artışları fotosentez hızını artırır. Optimum sıcaklığın altında veya üstünde olan sıcaklık değerlerinde fotosentez hızı yavaşlar. Çok yüksek sıcaklıklarda enzimin yapısı bozulduğu için fotosentez durur.

Işığın Dalga Boyu Fotosentez elektromanyetik spektrumda 380-750 nm dalga boyu aralığındaki görünür ışıkta gerçekleşir. Klorofil pigmenti bu dalga boyu aralığındaki mor, mavi ve kırmızı ışıkları daha çok soğurduğu için bu ışıklarda fotosentez daha hızlı gerçekleşir. Klorofil pigmenti yeşil ışığı çok az soğurup, çoğunu yansıttığı için bu ışıkta fotosentez en düşük hızda gerçekleşir.

 

İlginizi Çekebilir
canlilarda-enerji-donusumleri

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir