Fungal Dokular ve Fungal Dokuların Özellikleri
  1. Anasayfa
  2. Hücre

Fungal Dokular ve Fungal Dokuların Özellikleri

0

Fungus hiflerinden oluşmuş fungal dokulara “Plectenchyma” adı verilir. Plectenchyma’yı oluşturan hifler birbirine gevşek olarak sarılıp fungal dokuyu oluşturmuşsa buna Prosenchyma adı verilir. Bu dokuda fungus hifleri karakterlerini kaybetmemiştir, hifler kolaylıkla görülebilir. Bazı fungal dokularda ise hifler çok sıkı bir şekilde sarılıp bireyselliklerini kaybederek oluşturdukları hücreler bitkilerdeki parankima hücrelerine benzediğinden bunlara “Pseudoparanchyma” adı verilmiştir. Bunlar ince duvarlıdır, eğer böyle bir dokuda hücre duvarı kalınlaşıp koyu bir renk almışsa buna Pseudosclerenchyma adı verilir (Talbot, 1971).  Pseudoparanchymatic ve prosenchymatic yapılardan somatik ve üreme yapıları meydana gelebilir. Bunların başlıcaları;

  • Parazit bir fungusun konukçu dokusu içerisinde meydana getirdiği emici beslenme organlarıdır (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015). Üredinales, Erysiphales ve Peronosparales takımına bağlı funguslarda rahatlıkla görülür.
  • Appressorium. Parazit funguslarda görülen ve fungusun konukçu yüzeyi ile veya herhangi bir ortamla temas ettiğinde hif yüzeyinde veya çim borusu üzerinde meydana gelen şişkin lob şeklinde yapılardır (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015). Bunlar penetrasyonun gerçekleşmesinde rol alırlar.
  • Rhizomorph. Birbirine az çok paralel hiflerin yanlardan adeta yapışırcasına birleşerek oluşturdukları ip-halat benzeri yapılardır. Bunlara bazen “Miselyal halat” adı verilir. Basidiomycota üyelerinde (ör., Armilleria mellea) görülür. Bu yapı fungus su veya besin sıkıntısı çektiğinde oluşmaktadır. Armilleria mellea’nın hastalandırdığı ağaçlarda kök boğazında gövde üzerinde, bazen da toprakta siyahımsı iplikler şeklinde görülürler (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015).
  • Sclerotium (çoğ., sclerotia). Fungus hiflerinin birbirine çok sıkı sarılarak meydana getirdikleri kötü çevre şartlarına dayanıklı, uygun şartlarda tekrar çimlenebilen dayanıklı sert yapılardır (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015). Bunlar fungus türüne bağlı olarak çeşitli şekil, renk ve büyüklükte oluşabilirler. Macrophomina phaseolinin sklerotileri çok küçük siyah renkli; Botrytis cinerea’ nın küçük siyah renkli yuvarlağa yakın; Sclerotium rolfsiinin 3-5 mm lik boncuk şeklinde yuvarlak kahve, koyu kahverengi; Sclerotinia sclerotiorumun oldukça büyük muntazam olmayan şekilli siyah renkli; Rhizoctonia solani’ nin muntazam olmayan ve büyükçe siyah yassı ve Claviceps purpureanın ise mahmuz veya boynuz şeklinde 1-2 cm boyunda morumsu siyah renklidirler.

Stroma. Üzerinde veya içinde fungusun fruktifikasyon organlarının meydana geldiği pseudoparanchimatic yapılardır (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015). Bazen stroma’da fungus hücreleri ile  konukçu doku kalıntıları karışık olabilir o zaman bu yapıya pseudostroma (çoğ., pseudostromata) adı verilir.

  • Sorus (Sori). Genelde pas hastalığına yol açan funguslarda görülen, kısa saplı, yazlık veya kışlık sporların konukçu epidermisi altında yoğunlaşarak oluşturdukları dışa doğru şişkin yapılardır (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015). Sorus’un patlamış haline “püstül” adı verilir (epidermis yırtılır ve sorus içerisindeki sporlar dağılarak yeni enfeksiyonları başlatır). Sorus’taki sporlar yazlık ise Uredosorus, kışlık ise Teleutosorus adı verilir.

Rhizoid. Özellikle Rhizopus spp.’ye ait bir yapıdır. Bu fungusun spor taşıyıcısının dip kısmında oluşan kök benzeri yapılardır (Şekil için bak Bitki Mikolojisi Ders kitabı Katırcıoğlu ve Maden 2015). Bunlar fungusun ortama tutunmasını ve besin-su emilimini sağlayan yapılardır. Daha da gelişip misel formunu da alabilmektedir. Bu durumda adı “Rhizomycelium” olur.

İlginizi Çekebilir

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir