Aynı soydan gelen bireyler arasında yapılan evliliklere akraba evliliği denir.
Akraba evlilikleri kalıtsal hastalıklara neden olan zararlı alellerin bir araya gelme olasılığını artırdığından kalıtsal hastalıkların görülme olasılığı da artar. Kalıtsal hastalıkların çoğu çekinik alelle taşındığından hastalığın oluşması için alellerin bireyde homozigot hâlde olması gerekir.
Hastalığa neden olan çekinik alel nadir görüldüğünden bu aleli taşıyan iki bireyin karşılaşıp evlenme olasılığı çok düşüktür. Akraba evliliklerinde ise hastalığa neden olan alellerin yan yana gelme olasılığı yüksektir. Bu durum çocuklarının da hastalıklı olma riskini artırır.
Akraba evlilikleri genetik hastalıkların meydana gelme olasılığını artırır ve ciddiye alınması gereken bir durumdur. 2016 yılı TUİK istatistiklerine göre Türkiye’de akraba evliliği oranı %23,2’dir.
Otozomlarda çekinik bir alelle taşınan hastalık için taşıyıcı anne ve taşıyıcı babanın evliliğinden doğacak çocuklarda hastalık oluşma olasılıkları ¼ hasta, 2/4 taşıyıcı, ¼ sağlıklı şeklindedir.
Akraba evliliklerinde kulak, göz, şeker ve orak hücre anemisi hastalığı; kan hastalıkları, zekâ geriliği gibi rahatsızlıklara sık rastlanmaktadır. Akraba evliliğine bağlı olarak ortaya çıkabilecek kalıtsal hastalıklarla ilgili alınabilecek önlemlerin başında toplumdaki bireylerin bu konuda bilinçlendirilmesi gelmektedir. Ayrıca anne ve baba adayları genetik testler yaptırarak oluşabilecek riskler konusunda bilgi sahibi olmalıdır.
