Dihibrit Çaprazlama Nedir?
  1. Anasayfa
  2. Kalıtımın Genel İlkeleri

Dihibrit Çaprazlama Nedir?

0

İki karakter bakımından heterozigot genotipe sahip bireyler dihibrit olarak adlandırılır. İki karakter bakımından heterozigot olan bireyler arasında yapılan çaprazlamaya dihibrit çaprazlama denir.

Dihibrit çaprazlamaya örnek olarak bezelyelerde çiçek rengi ve tohum şekli karakterleri verilebilir. Çiçek rengi karakterine ait mor çiçek aleli M, beyaz çiçek aleli m; tohum şekli karakterinde yuvarlak tohum aleli D, buruşuk tohum aleli d ile gösterilebilir.

Homozigot mor çiçekli ve yuvarlak tohumlu (MMDD genotipli) bezelye ile homozigot beyaz çiçekli ve buruşuk tohumlu (mmdd genotipli) bezelye çaprazlandığında oluşan F₁ dölünün mor çiçekli ve yuvarlak tohumlu (MmDd) olduğu görülmüştür. F₁ dölünün kendileştirilmesiyle oluşan F₂ dölündeki 553 bezelyenin 310’unun mor yuvarlak, 105’inin mor buruşuk, 104’ünün beyaz yuvarlak ve 34’ünün beyaz buruşuk tohumlu olduğu görülmüştür. F₂’deki bezelyelerin yaklaşık olarak 9/16’sı (310/553) mor yuvarlak, 3/16’sı (105/553) mor buruşuk, 3/16’sı (104/553) beyaz yuvarlak, 1/16’sı (34/553) beyaz buruşuk tohumludur.

Mendel elde ettiği bu sonuçları değerlendirerek dihibrit çaprazlamada fenotip oranının 9:3:3:1 olduğunu belirlemiştir.

Mendel F₂’ deki bu sonuçları değerlendirerek bağımsız açılım ilkesini ortaya koymuştur. Bu ilkeye göre farklı karakterlerin alelleri gametlere birbirlerinden bağımsız dağılırlar. Bu nedenle özelliklerin ortaya çıkardığı fenotipler yeni bireylerde tahmin edilen oranlarda ortaya çıkar. F₁ dölündeki heterozigot bezelyeler (MmDd) mayozla ¼ MD, ¼ Md, ¼ mD, ¼ md şeklinde 4 çeşit gamet oluşturur.

Dihibrit çaprazlama
Dihibrit çaprazlama

Dihibrit çaprazlamada F1 dölünden elde edilen gametler Punnett karesine yerleştirilir. Punnett karesine yerleştirilen gametler çaprazlanarak F2 dölü elde edilir.

Gametlerin Punnett Karesinde Gösterilmesi
Gametlerin Punnett Karesinde Gösterilmesi

Dihibrit çaprazlamalarda 4 çeşit fenotip oluşur ve fenotip oranı 9:3:3:1’dir. Monohibrit ve dihibrit çaprazlamanın bütün fenotip ve genotip çeşitliliği olasılığın 2. ilkesi uygulanarak önceden tahmin edilebilir.

Monohibrit ve Dihibrit Çaprazlamalarda Fenotip, Genotip Çeşitleri ve Oranları
Monohibrit ve Dihibrit Çaprazlamalarda Fenotip, Genotip Çeşitleri ve Oranları

İlginizi Çekebilir

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir