Canlıların Yapısında Bulunan Organik Bileşikler
  1. Anasayfa
  2. Canlılar Dünyası

Canlıların Yapısında Bulunan Organik Bileşikler

0

Canlılarda bulunan organik moleküllerin tamamı bir karbon iskeleti ve bu iskelete bağlı diğer elementlerin atomlarından oluşur.

Organik bileşikler incelendiğinde karbon iskeletine bağlı atomların çoğunlukla hidrojen, oksijen, azot, fosfor ve kükürtten oluştuğu görülmüştür. Karbon iskeletine eklenen grupların farklı dizilimde olması, organik bileşiklerin birbirinden farklı olmasını sağlar.

Canlı yapısında bulunan organik bileşikler; karbonhidratlar, lipitler, proteinler, enzimler, vitaminler, ATP, nükleik asitler ve hormonlardır.. Canlı organizmalarda bulunan organik bileşikler; enerji verici, yapıcı-onarıcı, yönetici ve düzenleyici olarak görev yapar.

Organik Bileşiklerin Canlı Vücudundaki Genel Görevleri

Enerji Verici

  • Karbonhidratlar
  • Lipitler
  • Proteinler

Yapıcı-Onarıcı

  • Proteinler
  • Lipitler
  • Karbonhidratlar

Yönetici

  • Nükleik asitler

Düzenleyici

  • Hormonlar
  • Vitaminler
  • Enzimler
  • Proteinler
  • Lipitler

Karbonhidrat, lipit, protein ve nükleik asit gibi organik bileşiklerin en küçük anlamlı yapı birimine monomer denir. Benzer ya da özdeş yapıdaki çok sayıda monomerin birbirine bağlanmasıyla oluşan büyük yapılı organik moleküllere polimer denir.

Monomerlerin birleşerek polimerleri oluşturması bir dehidrasyon reaksiyonudur. Dehidrasyon sırasında basit organik maddelerden birinin hidrojeni (H+) ile diğerinin hidroksil grubu (OH−) birleşir. Bir molekül su çıkışıyla birlikte iki monomer arasında bağ oluşur.

Dehidrasyon ve hidroliz reaksiyonu
Dehidrasyon ve hidroliz reaksiyonu

Kompleks organik maddelerin su kullanılarak yapı birimlerine ayrılmasına hidroliz denir. Bu reaksiyon dehidrasyonun tersidir. Su molekülünün hidrojeni monomerlerden birine, hidroksil grubu ise diğer monomere bağlanır ve aradaki bağ kopar. Büyük organik madde yapı taşlarına ayrılır. Sindirim olayı hidrolize örnek olarak verilebilir. Enzim denetiminde gerçekleşen hidroliz reaksiyonlarında ortam ısısı yeterli olduğu için ATP kullanılmaz. Bu sebeple hidroliz reaksiyonları hücre içi ve hücre dışında gerçekleşebilir.

İlginizi Çekebilir

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir