Bir ekosistem, yerküre kadar büyük veya akvaryum kadar küçük olabilir. Fakat her ekosistem belirli bileşenlerden oluşur. Bunların bir bölümü cansız (abiyotik faktörler) diğer bir bölümü de canlı (biyotik faktörler) bileşenlerdir.
Ekosistemin Canlı Bileşenleri (Biyotik Faktörler)
Bir ekosistemin dengeli bir şekilde varlığını sürdürebilmesi için gerekli olan canlı bileşenler; üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılardır.
Üreticiler (Ototroflar): İnorganik maddeleri, organik maddelere dönüştürerek kendi besinlerini üreten canlılara üreticiler (ototrof) denir.
Siyanobakteriler, fitoplanktonlar, algler ve bitkiler üretici canlı gruplarıdır. Üreticiler, besin maddelerini üretme ve atmosferdeki oksijen ile karbondioksit dengesini koruma bakımından oldukça önemlidir. Ayrıca bitkiler, toprağın üst kısmını tutarak erozyonu önlemede de etkilidir.
Tüketiciler (Heterotroflar): Besinlerini dışarıdan hazır olarak alan canlılara tüketici (heterotrof) denir. Bazı bakteriler, protistlerin birçoğu, mantarlar ve hayvanlar tüketicidir.
Ayrıştırıcılar: Canlıların atık organik moleküllerini ve ölü kalıntılarını hücre dışına salgıladıkları enzimler sayesinde inorganik moleküllere parçalayan organizmalara ayrıştırıcılar denir.
Bazı bakteriler ve bazı mantarlar ayrıştırıcıdır. Bu canlılar, organik maddeleri inorganik hâle getirerek yeniden üreticilerin kullanımına sunar ve böylece ekosistemde madde döngüsüne katkıda bulunurlar.