Topraktan alınan suyun bitkinin diğer kısımlarına taşınması ksilem ile gerçekleşir. Ksilemde taşıma tek yönlüdür. Bitki, taşınan suyun büyük bir kısmını stomalardan terleme yoluyla kaybeder. Bitkide yaprak yüzeyi genişledikçe terlemeyle kaybedilen su miktarı, buna bağlı olarak da bitkinin su ihtiyacı ve kökteki su emilim hızı artar.
Topraktan kökler aracılığıyla alınan su ve mineraller bitkinin en üst kısımlarına kadar taşınır. Taşıma mesafesi otsu bitkilerde oldukça kısadır. Bu tür bitkilerde suyun taşınmasını açıklamak daha kolaydır. Derin kök sistemine sahip bitkilerde ve 100-150 metreye kadar çıkabilen büyük ağaçlarda suyun taşınmasını açıklamak ise daha zordur. Su ve minerallerin taşınmasında kök basıncı, kılcallık, terleme-çekim, kohezyon vb. etkilidir.
Bitkilerde suyun ve suda çözünmüş maddelerin taşınmasıyla ilgili aşağıdaki etkinliği gerçekleştiriniz.
Etkinliğin adı: Bitkilerde Taşıma
Amaç: Bitki kök ve gövdesinde suyun ve suda çözünmüş maddelerin taşınmasını gözlemleme
Uygulayalım
- Bitkilerin köklerini yıkayarak çamurlarından arındırınız.
- Bitkilerden birini eosinde, diğerini suda bir gün bekletiniz.
- Her iki bitkinin kök ve gövdelerinden kesitler alarak bunları mikroskopta inceleyiniz.
- Gözlemlerinizi defterinize çiziniz.
Sonuçlandıralım
- Bitkiyi eosine koymadan önce köklerinin yıkanması neden
önemlidir? - Eosinde ve suda bekletilen bitkilerden alınan kesitlerle ilgili
gözlemlerinizi karşılaştırınız.
