Belirli bir bölgede yaşayan farklı canlı türleri, hem birbirleriyle hem de kendilerini kuşatan çevre ile çok yoğun bir etkileşim hâlindedir.
Bu etkileşim neticesinde ortaya çıkan enerji akışı sayesinde o bölgede belirli bir biyolojik yapı oluşur. Bu biyolojik yapı içinde bulunan ve birbirleriyle sürekli etkileşim hâlinde olan canlı türleri ile bunların cansız çevrelerinin oluşturduğu yapıya ekolojik sistem veya ekosistem denir.
Yeryüzünde farklı boyutlara sahip olan birçok ekosisteme rastlamak mümkündür.
Örneğin Sapanca Gölü, Manyas Gölü, Ayder Yaylası, Ege Denizi, hatta insan eliyle inşa edilmiş baraj gölleri birer ekosistemdir.
Bu örneklerden anlaşıldığı gibi yeryüzündeki ekosistemlerin boyutları veya kapladıkları alanın büyüklüğü birbirinden farklı olabilir. Bu nedenle büyük ekosistemlere makro ekosistem, orta büyüklükte olanlara mezo ekosistem, küçük olanlara da mikro ekosistem adı verilir. Ayrıca ekosistemler karasal ekosistemler ve sucul ekosistemler olarak iki grupta incelenir.
Çöl, çayır ve tropikal yağmur ormanları karasal ekosistemlere örnek oluşturur. Sucul ekosistemler tatlı su ve tuzlu su ekosistemlerinden oluşur.
Göl, akarsu, bataklık, yer altı suları, barajlar, göletler, dere, çay ve nehirler tatlı su; denizler ve okyanuslar tuzlu su ekosistemleridir.
Bunun dışında denizlerin kıyılara yakın kısımlarında da bazı özel ekosistemler bulunabilir. Mercan resifleri, nehir ağızları, longozlar ve lagünler buna örnek olarak verilebilir.
Ekosistemler, çok çeşitlilik göstermelerine rağmen aynı bileşenlerden meydana gelir ve benzer fonksiyonlara sahiptir. Ekosistemlerde o bölgenin ortam koşullarına ve özelliklerine uyum sağlamış farklı canlı türleri yaşar.
Örneğin Tuz Gölü çevresinde sadece yüksek tuz konsantrasyonuna dayanıklı olan bitki türleri yayılış gösterirken Sapanca Gölü çevresinde daha fazla bitki türleri yaşayabilir. Çöl ekosistemlerinde ise yüksek sıcaklık ve kuraklığa dayanıklı olan bitki ve hayvan türleri yaşar.
Ekosistemlerin işleyişinin bilimsel olarak ele alınıp incelenmesi gerekir. Canlıların birbirleriyle ve yaşadığı çevreyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına ekoloji denir.
Ekoloji; organizma ve organizmalar arası ilişkileri, bu ilişkiler ağının karşılıklı etkileşimlerini araştırır.
