Bitkilerde Fotosentez Ürünlerinin Taşınması

Yapraklarda fotosentez ile üretilen organik besinler, floem tarafından bitkinin diğer kısımlarına taşınır. Besinlerin floemde taşınması, ksilemden farklı olarak çift yönlüdür ve canlı olan bu hücrelerde taşıma sırasında enerji harcanır.

Floemde besin maddelerinin taşınması, ksilemdeki su ve mineral taşınmasına göre yavaştır. Bitkilerde fotosentez sonucu üretilen organik besinlerin floemde taşınması basınç akış teorisi ile açıklanır. Bu teoriye göre; fotosentezin gerçekleştiği ve besinin üretildiği hücreler kaynak, besinlerin floemle taşınarak kullanıldığı veya depolandığı hücreler ise havuz olarak adlandırılır. Bitkilerde besinlerin taşınması bu teoriye göre aşağıdaki sıralamada gerçekleşir:

▶ Kaynak hücrede üretilen besin maddeleri arkadaş hücrelerine geçer.
▶ Besin maddeleri arkadaş hücrelerinden kalburlu borulara geçer ve kalburlu boru hücrelerinin hücre içi yoğunluğunu arttırır. Ksilemdeki su, artan ozmotik basınçla kalburlu borulara geçer.
▶ Kalburlu borunun içindeki su artışıyla, ozmotik basınç azalırken turgor basıncı artar ve turgor basıncının etkisi ile içinde organik besinler bulunan sıvı, bir hücreden diğer hücreye doğru geçer.
▶ Basınç akış teorisi ile kalburlu boru hücrelerinde ilerleyen besinler, depo edileceği yere geldiğinde difüzyon ya da aktif taşıma ile önce arkadaş hücrelerine daha sonra da depo edileceği havuz hücrelerine geçerek depolanır.
▶ Azalan ozmotik basınca bağlı olarak kalburlu borular içerisindeki su, ksileme geri döner.