1. Anasayfa
  2. Komünite ve Popülasyon Ekolojisi

Komünitenin Yapısına Etki Eden Faktörler


0

Belirli bir alanda karşılıklı ilişkiler içinde yaşayan çeşitli bitki ve hayvan türlerinin oluşturduğu topluluğa komünite denir. Kısaca belirli bir alandaki farklı popülasyonların oluşturduğu birlikteliklerdir.

İnsan sindirim sisteminde yaşayan mikroorganizmalar, bir gölde yaşayan su bitkileri, omurgasız ve omurgalı hayvanlar ile mikroorganizmalar komüniteyi oluşturur. Bir komünite; başka bir komünite ile komşu olabilir, başka bir komüniteyi kapsayabilir veya komünitenin bir bölümü başka bir komünite ile kesişiyor olabilir.

Komünitelerin içerdiği tür sayılar farklılık gösterebilir, buna tür çeşitliliği denir. Tür çeşitliliğini etkileyen faktörler; yağış, nem, sıcaklık, ışık gibi cansız faktörler olabileceği gibi avcı veya av sayısı, rekabet içindeki türler gibi canlı faktörler de olabilir. Ekvator bölgelerindeki tür çeşitliliği kutuplardan fazladır. Karasal ortamlarda tür çeşitliliğini etkileyen en önemli faktör, enlem bölgelerindeki farklılıklardır. Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe enlem derecelerine bağlı olarak güneş ışınlarının geliş açısı değiştiğinden sıcaklık, mevsimler, gece gündüz arasındaki zaman farkı, bitki örtüsü çeşitliliği, akarsu rejimleri, toprak yapısı ve toprağın karla örtülü olma süresi değişir. Karasal komünitelerde tür çeşitliliği de bu faktörlere bağlı olarak farklılık gösterir. Sucul komünitelerde ise tür çeşitliliğini etkileyen en önemli faktörler, suyun derinliği ve temizliğidir. Suyun derinliklerine ışığın ulaşabilme oranı, sucul ekosistemdeki tür çeşitliliğini önemli ölçüde etkiler. Işığı kullanarak fotosentez yapan üretici canlıların sayısı da arttığından tür çeşitliliği de fazladır ancak ışığın ulaşmadığı bölgelerde ve kirliliğin fazla olduğu sularda tür çeşitliliği çok daha azdır.

Komüniteler birbirleriyle kesişim bölgeleri oluştururlar. Bu kesişim bölgelerine ekoton adı verilir. Burada her iki komüniteye ait canlılar barındığından tür çeşitliliği daha çoktur. Bu canlıların birey sayıları az, değişen çevre koşullarına toleransları fazladır. Örneğin; çayırlık alan ile ormanlık arasındaki geçiş bölgesinde çalılar, kısa boylu ağaç türleri bulunabilir. Komüniteyi oluşturan canlılar arasında karşılıklı pozitif, negatif ya da nötr etkileşimler vardır. Bunlar rekabet, av-avcı ilişkileri ve simbiyoz yaşam şekilleridir. Bu etkileşimlerde bazen iki canlı da yarar sağlar. Bazen de canlılardan biri bu etkileşimden yarar sağlarken diğeri zarar görebilir veya etkilenmeyebilir.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir